We kunnen de last samen met je dragen

Adviesteam

“In dat adviesteam zitten allemaal partijen om tafel. Van Philadelphia en De Raad voor de Kinderbescherming, tot Veilig Thuis en de zedenpolitie” vertelt Marjolein. “De mensen en gezinnen om wie het gaat komen niet zelf naar ons toe. We adviseren alleen professionals. Dan gaat het bijvoorbeeld om de jeugdbescherming die betrokken is bij een gezin waar dit misschien speelt. Of een Veilig Thuis medewerker die vermoedens heeft van seksueel misbruik bij een van hun zaken.”

Marjolein ziet dat van alle vormen van seksueel geweld, professionals vaak het meeste ongemak ervaren wanneer ze het moeten hebben over seksueel misbruik: “Dat heeft met een aantal dingen te maken. Een professional is bijvoorbeeld bang om iemand vals te beschuldigen. Of heeft de gedachte Als ik vermoedens heb, dan moet ik gaan handelen, maar wat moet ik dan doen? En wat moet ik vooral niet doen? Dat kan heel lastig zijn.

Iemand van de jeugdbescherming vertelde mij dat het voelde alsof we de last samen met haar droegen. Dat vond ik heel fijn om te horen.

Samen de last dragen

Marjolein: “Bij vermoedens van misbruik is de eerste vraag of er wel of niet aangifte gedaan moet worden. Het is namelijk belangrijk dat een eventuele aangifte als eerste gebeurt, om het strafrechtelijke proces niet in gevaar te brengen. Verder is het belangrijk om de kinderen zo snel mogelijk in veiligheid te brengen. En dan is het de vraag wat er allemaal aan hulpverlening nodig is. Wij kunnen helpen een plan op te stellen. We nemen de regie niet over, maar zijn er wel voor advies op dit gebied.”

Marjolein probeert binnen het ASM een geborgen sfeer te creëren: “Iemand van de jeugdbescherming vertelde me ooit dat ze zich geholpen voelde. Ze wist dat zij de regie en verantwoordelijkheid had. Maar: Het voelde even alsof jullie het samen met mij droegen. Dat ik er niet alleen voor stond. Dat vond ik heel fijn om te horen."

“En weet je, geen vraag is te gek. Als je denkt, ik wil een casus opnieuw inbrengen want er zijn nieuwe ontwikkelingen? Kom terug. Of iets loopt niet helemaal zoals het moet? Ook dan geldt, kom gewoon terug.”

Splijtende werking

“Seksueel misbruik heeft een splijtende werking” ziet Marjolein. “Je hebt mensen die het geloven en mensen die het niet geloven. Dat zie je binnen de hulpverlening, maar ook in het gezin zelf. Wij proberen zo objectief mogelijk te blijven en vooral te kijken naar wat er moet gebeuren. En wat de professional nodig heeft."

“Wij werken altijd met toestemming van de ouders. Dat betekent dat we informatie mogen delen met andere partijen binnen het ASM. Dit voorkomt ook dat je iets gaat adviseren wat al gedaan is en dat niet gewerkt heeft. Soms zegt de inbrenger dat die geen toestemming gaat vragen aan de ouders omdat de kans groot is dat die nee gaan zeggen. Dan kan de zaak anoniem worden ingebracht. In zo'n geval kan er veel minder informatie gedeeld worden, in verband met privacy.”

"Maar over het algemeen wordt er toestemming gegeven", zegt ze. “Wat heel bijzonder is: zelfs als de verdenking richting een vader of een stiefvader is, ook dan geven zij zelf vaak toestemming. Ik denk omdat mensen toch hulp willen."

De gevolgen voor het slachtoffer zijn groot. Mensen blijven vaak hun hele leven tegen problemen aanlopen.

Praat erover

"Regelmatig zijn professionals verbaasd door het misbruik, omdat ze de dader zo'n aardige man vonden”, geeft Marjolein aan. “Ja, bij vrijwel alle zedenzaken die we in het verleden hebben gehad gaat het om leuke leraren. Het is altijd de leukste voetbaltrainer, bij wijze van. En dat is ook waar mijn persoonlijke drijfveer het meeste zit. Ik kan me heel goed voorstellen dat misbruik een erg zwaar onderwerp is. Maar ik wil dat mensen er met elkaar over gaan praten.”

De gevolgen voor het slachtoffer zijn namelijk groot zegt Marjolein. “Slachtoffers blijven vaak hun hele leven tegen problemen aanlopen. Er was bijvoorbeeld een vrouw die in haar jeugd misbruikt was die een enorm medisch dossier had. We weten uit Amerikaans onderzoek dat er een verband zit tussen misbruik en latere psychische en lichamelijke klachten. En als je aan haar vraagt, heeft een specialist ooit doorgevraagd naar je persoonlijke ervaringen? dan was het antwoord nee. Daar schrok ik van.”

Gevolgen van misbruik

“En als je puur vanuit financieel oogpunt kijkt naar de gevolgen, wat denk je dan dat dit de samenleving kost?” vervolgt Marjolein. “Het gaat uiteraard om de impact op mensen maar als je gevoelig bent voor geld, dan zijn er genoeg feiten te noemen. Het Centrum Seksueel Geweld schat de kosten op 6 miljard per jaar. En volgens mij is dit veel te voorzichtig gedacht. Denk aan gezondheidskosten, werkuitval door burn-out, verslavingsgevoeligheid, et cetera. Allerlei problemen waarin mensen in terecht kunnen komen. Want als mensen geen behandeling krijgen is de kans op wat we hervictimisatie noemen ontzettend hoog. Ongeveer de helft van de slachtoffers van seksueel misbruik maakt namelijk later in hun leven opnieuw seksueel geweld mee.”

Marjolein besluit: “Naast het adviseren van professionals met het ASM, staan we met het Centrum Seksueel Geweld ook direct de slachtoffers bij. Wij zijn dolblij met het initiatief van de burgemeester voor een hulpcentrum, dat alleen gerealiseerd kon worden door de steun die wij hiervoor kregen van alle gemeenten van Amsterdam-Amstelland. We hebben hiermee een eigen plek waar iedereen uit de regio terecht kan. Met een mooie inloophal, die helemaal ingericht is om je zo rustig en veilig mogelijk te voelen. Zodat we echt een plek krijgen waar we mensen op kunnen vangen. Met een bordje naast de deur met daarop Centrum Seksueel Geweld. En niet een of andere naam waardoor je denkt wat doen ze hier eigenlijk? We maken zo het onderwerp even heel erg zichtbaar, en dat is voor het gesprek erover belangrijk.”