Dit onderzoek naar blauwe plekken is uniek
Thijs van der Mark is onderzoeker Forensische Geneeskunde en werkt met collega’s aan een innovatief onderzoek rondom blauwe plekken, in samenwerking met de afdeling pathologie en het skinlab van het Amsterdam UMC.
Thijs vertelt: “We ontwikkelen een methode om de leeftijd te bepalen van een blauwe plek. Het doel van dit onderzoek is om slachtoffers met letsel bij te staan in rechtszaken. Als je weet hoe oud een blauwe plek is, kun je dat gebruiken als bewijslast in een rechtszaak waar verder weinig bewijzen zijn. Als er op straat een incident gebeurt heb je vaak camerabeelden of ooggetuigen. Maar op het moment dat er geen getuigen zijn, kan dit soort informatie een cruciale rol spelen. Bijvoorbeeld bij huiselijk geweld, dat vindt vaak plaats achter gesloten deuren.”
Eiwittenonderzoek
“We onderzoeken de aanwezigheid van eiwitten in de huid,” legt Thijs uit. “We verwachten dat na verloop van tijd de aanwezigheid van bepaalde stoffen verandert. Als we die gaan analyseren, dan kunnen we terugrekenen aan de hand van die hoeveelheid stoffen hoe oud de blauwe plek is. We willen als het ware een ‘klok’ daarvoor bouwen, zodat we op het uur nauwkeurig kunnen zien wat de leeftijd van een blauwe plek is. Maar we doen eerst nog veel vooronderzoek.”
"In de eerste fase van de studie onderzoeken we in een petrischaaltje gekweekte menselijke huid," zegt Thijs. "Op dit huidmodel bootsen we een blauwe plek na en voeren we het eerste eiwitonderzoek uit. Gekweekte huid is natuurlijk niet helemaal gelijk aan echte huid. Je wilt dit ook toetsen aan de praktijk, door te kijken naar echte blauwe plekken. In de tweede fase van de studie onderzoeken we dus blauwe plekken op echte huid. Daarvoor zijn we vrijwilligers aan het werven.”
Vrijwilligers gezocht
Thijs: “Als zo'n vrijwilliger een blauwe plek heeft waarvan die weet wanneer en hoe laat die is ontstaan, kan diegene zich bij ons aanmelden. Dan nemen we een biopt af. Dat is eigenlijk een klein stukje huid, van 3 millimeter doorsnede. Een heel klein cirkeltje. We gaan ook niet diep, alleen de bovenste twee huidlagen. Daar hebben we de afmeting van de biopt ook voor gekozen, dat het zo min mogelijk belastend is. De kans op littekenweefsel is miniem."
“We nemen ook een kleine vragenlijst af, zodat we weten of je voldoet aan de selectiecriteria om mee te mogen doen aan ons onderzoek,” vervolgt Thijs. “Je moet bijvoorbeeld 18 jaar zijn of ouder en de Engelse of Nederlandse taal beheersen. Als je een auto-immuunziekte hebt kun je helaas niet meedoen, en ook niet als je huidaandoeningen hebt op de plaats van de blauwe plek. De blauwe plekken mogen ook niet op je gezicht of handen of voeten zitten. En er mogen geen open wonden rond de blauwe plek zitten, dus schaaf of snijwonden zijn ook uitgesloten. Je moet de tijd van het ontstaan van de blauwe plek weten met een marge van ongeveer een uur. Voor ons onderzoek is dat belangrijk, willen we een betrouwbare ‘klok’ bouwen.”
Innovatief onderzoek
Thijs legt uit waarom ze juist de eiwitten onderzoeken: “Een blauwe plek verkleurt vaak over tijd, en dat wordt nu soms als bewijslast gebruikt in de rechtbank. Het probleem is dat dit erg variabel is tussen mensen. Leeftijd speelt bijvoorbeeld een rol, want bij oudere mensen blijft de blauwe plek vaak langer zichtbaar. Ook huidskleur is van belang. Bij een donkere huid is de kleur van een blauwe plek al heel anders vergeleken met een blekere huid. We richten ons daarom op een celtype dat ongeacht huidskleur of leeftijd bij iedereen waarschijnlijk hetzelfde reageert in het helingsproces.”
Ik vind de impact die dit onderzoek gaat hebben op het ondersteunen van slachtoffers het belangrijkst.
Thijs: “Dit soort onderzoek is op dit moment innovatief, omdat we tot nu toe niet op eiwitniveau een blauwe plek kunnen dateren in levende mensen. Na het overlijden kun je veel meer vaststellen. Er zijn ook andere vernieuwende onderzoeken gaande. Zo las ik pas over een onderzoek in Peru, waar ze aan de hand van de verkleuringen met AI de leeftijd van de blauwe plek bepalen. Maar er zitten dus haken en ogen aan kleurverandering. Dat wij in ons onderzoek blauwe plekken op eiwit-level gaan bekijken is echt uniek.”
De voordelen
Thijs vertelt dat je als vrijwilliger ook een vergoeding van 50 euro krijgt: “En het kost maar 20 minuutjes van je tijd! Ik vind de impact die dit onderzoek gaat hebben op het ondersteunen van slachtoffers het belangrijkst. Ik heb wel eens bij het letselspreekuur gezeten. En dan hoor je verhalen over mishandeling. De mensen die dat hebben meegemaakt, zeggen vaak: ‘ik wil heel graag meedoen. Dan kan ik ondanks de ellende tenminste nog meehelpen aan een goed doel.’ Dan weet je weer waar je het voor doet.”
Meer lezen
- Aanmelden als vrijwilliger kan door een mail te sturen naar deelname.blauweplek@ggd.amsterdam.nl
- Meer informatie over het onderzoek vindt u hier