Hygiëne op schepen voorkomt ziekten aan wal

Wanneer je een certificaat moet aanvragen

Batuhan legt uit: “We geven Ship Sanitation Control Exemption Certificates (SSCEC's) af aan schepen waarvan het certificaat bijna is verlopen en die in onze haven aankomen. We checken het hele schip op hygiëne. Met een SSCEC mag je een half jaar doorvaren. Daarna vraag je een nieuwe aan in het land waar je op dat moment vaart. Veel havens in de wereld mogen een SCCEC afgeven, en de standaard is overal hetzelfde. Die wordt bepaald door de World Health Organization (WHO). Amerika doet opvallend genoeg niet mee, daar mag je zonder een SSCEC varen.”

Waar we op checken

Voor de controles bestaat er een groot handboek vol aanbevelingen en verplichtingen, gebaseerd op regels van de WHO: “Standaard kijk je naar dingen als de kombuis (scheepskeuken), de vriezer en bijvoorbeeld de opslag van medicatie. Voor sommige medicijnen is het essentieel dat ze op een bepaalde temperatuur bewaard worden. En we checken het warme water. Is het heet genoeg om legionella te voorkomen?”

“Erg belangrijk zijn ook de handenwasgelegenheden” zegt Batuhan. “Want als je niet goed je handen kunt wassen, dan gaat de verspreiding van infectieziekten erg snel. We nemen ook mee hoe het personeel werkt. Draagt de kok bijvoorbeeld geen hand- of polssieraden? Als kok hoor je niet met lange mouwen of losse haren te werken. We letten overal op, want we weten dat besmettingen zich hierdoor sneller voordoen.”

Als iemand ziek is aan boord, wil je niet dat dit overgedragen wordt op mensen die aan land gaan.

Riolering en drinkwater

Batuhan vervolgt: “Op zo’n schip heb je een heel rioleringssysteem. Ook dat moet voldoen aan bepaalde normen en richtlijnen. Als het niet goed gaat en het afval komt in zee terecht dan heb je een heel ecosysteem dat verpest wordt, om het zacht uit te drukken.”

“En denk ook aan het drinkwater. Dat wordt regelmatig getest. Sommige schepen halen hun water uit zee, en dat wordt dan gefilterd door allerlei machines. Andere schepen hebben één groot watervat. In beide gevallen test je, want in stilstaand water kunnen zich bacteriën ontwikkelen.”

Bezoekers op het schip

Batuhan legt uit waarom het belangrijk is dat zo’n schip vrij blijft van infectieziektes: “In het verleden was scheepvaart de grootste verspreider, maar dat is nu natuurlijk anders. Maar nog steeds gaan er heel veel mensen zo’n schip op en af. Bijvoorbeeld om te lossen en laden. En er zijn allerlei instanties die aan boord komen voor andere inspecties. De in- en uitloop op zo’n schip is groot. Dus mocht iemand aan boord ziek zijn, dan wil je niet dat dit overgedragen wordt op mensen die aan land gaan. Of die het vliegtuig pakken. Je moet potentiële infectiehaarden vóór zijn.”

Problemen aan boord

Batuhan: “Bij een uitbraak schakelen we onze collega’s van de afdeling Infectieziekten in. Die geven advies over eventuele stillegging van het schip, en andere mogelijke acties. Mocht een schip veel gebreken hebben, dan geef je een zogenoemde Control af. Dat betekent dat de gebreken die er zijn binnen korte tijd opgelost moeten worden. Dan mogen ze over bijvoorbeeld een maand weer een inspectie aanvragen en dan moet alles in orde zijn.”

“Maar”, geeft Batuhan aan, “zo’n Control geven we zelden af. De standaard op de schepen is veel hoger dan vroeger. Een collega die al veel langer Ship Sanitation doet vertelde wel eens over de smerige dingen die ze in het verleden aantrof. Tegenwoordig is het sterk verbeterd. In mijn 5 jaar bij Ship Sanitation heb ik slechts 2 keer een Control afgegeven. Wij bezoeken gezamenlijk zo’n 350 tot 400 schepen per jaar. Een kapitein wil ook koste wat kost een Control voorkomen. Want dan blijf je langer in een haven liggen, en dan moet je natuurlijk extra betalen.”

Zie ginds komt de stoomboot

“De schepen die binnenvaren in onze haven zijn voornamelijk olietankers en schepen met veevoer", vertelt Batuhan. "Maar we hebben ook wel eens jachten die we inspecteren. Dan kijk je voor de hygiëne bijvoorbeeld naar de luxe ruimtes zoals het zwembad en de sauna. Elk schip dat in internationale wateren reist moet natuurlijk een certificaat hebben. Dat geldt ook voor de boot van Sinterklaas die elk jaar meedoet aan de intocht in Amsterdam. Dat is een heel oud schip. Mijn collega’s hebben dat schip al een aantal keer bezocht. Ook daar houden we ons volledig aan het handboek.”