Goed hulpverlenerschap is ook de moeilijke gesprekken voeren

Winterkoudeopvang en winterkouregeling

Je hebt 2 soorten regelingen, geeft Dylan aan: “De winterkoudeopvang is open van 1 december tot 1 april. De GGD en beleidsambtenaren stellen van te voren vast wie toegang heeft en wie niet. Voor wie moeten we ons hard maken?”

“Daarnaast heb je de winterkouregeling,” vervolgt Dylan, “en die ligt puur bij de GGD'en. Dat doen we samen met GGD Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Als het echt te koud wordt, dan gaat voor iedereen die het nodig heeft de winterkouregeling in. De 4 grote steden openen en sluiten gelijktijdig, om shopgedrag te voorkomen. Daklozen worden dan namelijk niet gedwongen met de trein van de ene naar de andere kant van de Randstad te reizen. De winterkouregeling geldt voor iedereen. Het is een medische maatregel, want bij extreme kou is er medisch gevaar. Dus ook mensen die geen toegang hebben tot de winterkoudeopvang kunnen wel naar binnen bij de winterkouregeling.”

EU-daklozen

Dylan ziet het aantal daklozen stijgen: "Vooral het aantal EU-daklozen neemt toe. Iemands kwetsbaarheid is voor ons als GGD bepalend. Wij vinden het vooral belangrijk om de meest kwetsbare daklozen op te vangen. We kijken bovendien naar welke zorg we nog meer kunnen bieden.”

Soms betekent dat ook moeilijke gesprekken voeren, vertelt Dylan: “Voor een groep mensen uit de EU geeft teruggaan naar het land van herkomst de beste kans op herstel. EU’ers hebben niet dezelfde rechten en mogelijkheden als Nederlanders wanneer het gaat om opvang. Maar er is vooral ook woningnood. En de opvangen zitten erg vol. Wij kunnen helpen met de overdracht naar het land van herkomst, bijvoorbeeld door een terugkeerticket te kopen. En we kunnen assisteren bij het vinden van een netwerk daar. Het is een zwaar gesprek om te hebben, zonder dat het een heel negatieve lading krijgt. Maar het is wel goed hulpverlenerschap.”

Samenwerkingspartners

De zorg voor EU-daklozen en ongedocumenteerden organiseren we samen met onder andere Leger des Heils, HVO Querido en de Regenboog Groep. “Die verzorgen de 3 B’s: bed, bad, brood voor alle daklozen. En zij gaan het gesprek aan met deze kwetsbare groepen. We zorgen er vaak wel voor dat we het gesprek voeren als iemand al een paar dagen goed heeft kunnen slapen en verzorgd is. Dan heb je een heel ander persoon voor je dan wanneer je die op straat aantreft. Verder werken we in de daklozenzorg nauw samen met partners zoals ziekenhuizen, politie, veldwerkers en inloophuizen. Wij als GGD Amsterdam werken eraan dat de zorg goed op elkaar afgestemd is en onze partners goed kunnen samenwerken. Deze partners, waaronder Leger des Heils, HVO Querido en de Regenboog Groep voeren de zorg voor daklozen uit.”

Iemands kwetsbaarheid is voor ons als GGD bepalend. Wij vinden het vooral belangrijk dat de meest kwetsbare daklozen worden opgevangen.

Kwetsbare groepen

Over kwetsbare daklozen vertelt Dylan: “Dit zijn mensen die soms wél een dak boven hun hoofd hebben, maar waar de woonplek niet duurzaam is. Denk bijvoorbeeld aan vrouwen die zich moeten prostitueren om in dat huis te mogen blijven wonen. Of jonge mensen die in een gewelddadige situatie zitten, of die in een drugspand wonen. Maar ook mensen die uitgebuit worden vanwege een verstandelijke beperking. Wij richten ons ook op deze mensen.”

Geen goede vangnetten

In onze maatschappij zijn de vangnetten langzaam weggehaald en dat is een van de oorzaken van de toename van daklozen, zegt Dylan: “Mensen zijn zelf verantwoordelijk gemaakt. Maar dan blijkt dat mensen tussen wal en schip vallen, als je een oververhitte woningmarkt hebt en de wachtlijsten in de zorg toenemen. En zonder huisvesting gaat het dan snel. Als je een half jaar op straat leeft, takel je psychisch snel af en kan er verslavingsproblematiek ontstaan, of deze kan erger worden. En als je dan ook nog geen sociaal netwerk hebt, dan zit je eigenlijk al aan de grond.”

“We zien het ook bij de daklozen uit de Europese Unie, dat de problemen elders ontstaan”, vervolgt Dylan. “Stel, je werkt als arbeidsmigrant bij een groot distributiecentrum en je breekt je arm, dan word je de laan uitgestuurd zonder vangnet. Zo iemand heeft hier eigenlijk geen rechten. Arbeidsmigranten zouden beter beschermd moeten zijn en een werkgever heeft daar ook verantwoordelijkheid in. Voorkomen van problemen aan de voorkant vermindert de druk aan de achterkant."